Florence Nightingale-is wignidan Note on Nurse
Tavi 15. avadmyofis movlis zogadi arsi
momvlelis xelovneba umTavresad mdgomareobs imaSi, rom ar daelodos avadmyofis Txovnas, aramed SesZlos avadmyofis survilis gamocnoba. samwuxarod bevr momvlels eSleba Tavisi movaleobis Sesruleba mosamsaxuris movaleobis SesrulebaSi, xolo avadmyofi hgonia aveji an raime sagani, romelic Tu sxva araferi, unda hyavdes sisufTaveSi mainc. momvleli ufro ZiZa unda iyos, romelsac saTuTad uyvars da kargadac gebulobs bavSvis mier wamoyenebul moTxovnebs, bavSvTan saubrisas aris urTierTgageba, miuxedavad imisa, rom bavSvi SesaZloa ar laparakobdes.
yuradRebian momvlels unda SeeZlos avadmyofis TvalSi misi survilis wakiTxva, unda esmodes misi saxis gamometyvelebisa, scnobdes mis yoveli Jests. es Zneli xelovnebaa da yovels ar SeuZlia amis aTviseba. mxolod didi gulisyuriT mZime Sromis Semdeg SegiZliaT miaRwioT mizans da maSin movla iqneba srulyofili. momvleli, romelic ar iswrafvis miiRos aseTi Tvisebebi darCeba mosamsaxure da ara medda, xolo avadmyofi misTvis iqneba faifuris sagani, romelsac saTuTad unda moepyro.
bevri momvleli ambobs, rom avadmyofebi ver itanen zedmet meTvalyureobas da zedamxedvelobas. asec aris: arc didebs da arc bavSvebs ar uyvarT es. magram arc aris aucilebeli, rom mudmivad vuTvalTvaloT avadmyofs?, anu SevcicinoT maT TvalebSi. gamocdili momvleli meTvalyureobs ise, rom avadmyofi arc ki amCnevs amas.
tradiciulad, gamocdil momvlelad iTvleba muSaobis 10-15 wlis staJis mqone qalbatoni. Cven ki vamtkicebT, rom gamocdileba SeiZleba SeiZino mxolod dakvirvebisa da yuradRebianobis Sedegad, da Tu qals ara aqvs es Tvisebebi, imuSaos man Tundac 30 weli, is mainc ar iqneba gamocdili momvleli.
zogjer gamocdileba aris sruli gamoucdeloba. rodesac sofelSi mepatrones mihyavs Tavisi meurneobis saqme ise, rogorc mamamiss, mas uwodeben gamocdilsa da marTals, miuxedavad imisa, rom mamamiss bevri raRac mihyavda arasworad. aseve momvlelsac uwodeben gamocdils, Tu is akeTebs Tavis saqmes rutinulad (yoveldRiurad, Sesworebebis gareSe), anu SeTvisebuli Zveleburi movlis xerxebiT. rodesac mas rame SeeSleba, aseTi momvleli ityvis: “me ar vici ra moxda, yovelTvis ase vakeTebdiTo”.
“yovelTvis ase vakeTebdiT”. magram es ar niSnavs, rom manam yvelaferi keTdeboda sworad. amJamad es barbarosuli azrebi ar mosdis aravis, da momvleli, romelic Seaxvevs bavSvs ise rogorc aqamde keTdeboda miiRebs gafrTxilebas.
bevri momvleli, romelsac Tavis moaqvs Zalian gamocdilad, sinamdvileSi ar flobs movlis anbans da arc ki icis:
1. ra aris avadmyofi;
2. rogor unda moepyro mas;
3. rom avadmyofi adamiania da ara cxoveli, rom avadmyofis movlis saqmes unda mokido xeli siyvaruliT, magram ara rogorc mosamsaxure. kargi mosamsaxure patiosania, momsmenia, sisufTavis moyvaruli da bejiTia. momvlelisTvis es Tvisebebi ar aris sakmarisi: mas unda uyvardes Tavisi saqme da unda SeeZlos avadmyofSi siyvarulisa da ndobis danergva, unda iyos damoukidebeli da rac mTavaria dakvirvebisunariani.
namdvili momvleli, yovelTvis daakvirdeba da Tvalyurs adevnebs avadmyofis pulss da temperaturas, amasTan ar gaaRizianebs mas, ar SeeSindeba e.w. dasvrili samuSaosi da droulad gaitans palatidan adamianis fiziologiuri gamonayofis narCenebs, yuradRebas miaqcevs mis sisufTaves, misi kanis mdgomareobas – mSralia, svelia, civia, cxelia; is Tvalyurs adevnebs wamlebis miRebis Sedegad ganviTarebul reaqciebs, rogor grZnobs avadmyofi Tavs sakvebis miRebis Semdeg. sakmaod xSirad eqims umalaven imas, Tu ra SeWama avadmyofma da ra dalia, maSin rodesac amas aqvs didi mniSvneloba zogadi mdgomareobis SefasebisaTvis. momvleli unda daakvirdes kanis fers: SewiTlebulia Tu uferulia, ar unda dauSvas nawolebis warmoqmna, unda aRniSnos wonis kleba an mateba.
momvlelma unda icodes gamonayaris garCeva qunTruSis, wiTuris, cieb-cxelebis dros da unda icodes bevri avadmyofobis wina simptomebi. is unda arCevdes sicxes Cirqovani darRvevebis an ubralo gacivebis dros. is akvirdeba temperaturul cvlilebebs, arCevs periodulad xdeba sicxis mateba, Tu es ganpirobebulia SemTxveviTi mizezebiT.
momvlelebi, romlebic TavianT saqmes akeTeben zereled da siyvarulis gareSe. nebiT Tu uneblied toveben avadmyofs saaTobiT meTvalyureobis gareSe, Sedian maTTan avadmyofis daJinebuli moTxovnebis Semdeg, isini uyuradReboni arian, aviwydebaT daniSnulebis Sesruleba, arasodes ar ician zustad sZinavs avadmyofs Tu RviZavs; ar Sedian sakanSi, radgan hgoniaT rom avadmyofs sZinavs. isini arasodes ketaven karebs oTaxidan gasvlisas, cancareben, akeTeben ramdenime saqmes erTad, Tumca arc erTi saqme ar gamosdiT. iyo SemTxvevebi, rodesac avadmyofi kvdeboda da momvlels es droulad arc ki SeumCnevia: mas egona, rom is gonebadakargul mdgomareobaSi imyofeboda.
Cven mivediT daskvnamde, rom kargi momvlels unda SeeZlos:
1. pulsis da temperaturis meTvalyureoba;
2. kvebisa da Zilis Sedegebze meTvalyureoba; unda arCevdes avadmyofi mSvidadaa Tu agznebulia, sZinavs mSvidad Tu xSirad iRviZebs (SiSis gamo), mZime Zili aqvs Tu xvrinavs;
3. gamonayofze meTvalyureoba (naxveli): filtvebis anTebisas naxveli Jangisferia, peritoniumis anTebisas –TeTri, qafiani; bronqitebisas –blantia da lorWovani;
4. moisminos ra saxis xveleba awuxebs avadmyofs;
5. daakvirdes gamonayofs, yuradReba miaqcios Sardis fers, raodenobas, gamWvirvalobas;
bavSvebze meTvalyureobisas gansakuTrebiT saWiroa dakvirveba ganavlze, aris Tu ara Wiebi an sxva parazitebi, mieqces yuradreba im pozas, rodesac avadmyofs ar uWirs sunTqva, gansakuTrebiT es exeba guliT daavadebulebs, radganac zogjer isini kvdebian maSin, rodesac sunTqvisvis arasasurvel pozas Rebuloben.
rac Seexeba wamlebis zemoqmedebis Sefasebas, Znelia iseTi momvlelis naxva, romelmac es kargad icis.
Kargi momvleli ar Seawuxebs avadmyofs SekiTxvebiT misi janmrTelobis mdgomareobis Sesaxeb, magram is dawvrilebiT awarmoebs masze meTvalyureobas. ra saWiroa yoveldRiurad ikiTxo: “Tqven gnebavT Cai?” an “ar inebebT Tqveni bulionis mirTmevas?” da sxv. am SekiTxvebze pasuxi isedac cnobilia, xolo maTi dasma aRizianebs avadmyofs. misTvis yvelaze mZimea imaze fiqri Tu ra unda mas. saerTod momvlels unda axasiaTebdes siwynare da sidinje: adamiani, romelic Zalian bevrs laparakobs da Worikanaa saerTod ar gamodgeba momvlelad.
avadmyofoba – seriozuli saqmea, amitom araseriozuli damokidebuleba mis mimarT dauSvebelia. upirveles yovlisa unda giyvardes avadmyofis movla, winaaRmdeg SemTxvevaSi unda airCio sxva saqmianoba.
wignis sxva gverdebi naxeT
aq